බුද්ධිය ඔහේ ගැලුවාවේ ......

ඒ පර්වේෂ් මුෂාරෙෆ් මහතා පකිස්ථානයේ ජනාධිපති පදවිය හෙබවූ සමයයි. එවකට මම පකිස්ථානු ගුවන් හමුදාවේ විද්‍යුත් චුම්බක ආරක්ෂණය පිලිබඳ උපදේශකයෙකු වශයෙන් කටයුතු කල බැවින් නිතර පකිස්ථානයට ගියෙමි. ඔවුන් ඒ දිනවල බෙල් හෙලිකොප්ටරයට ආදේශක යානයක් තැනීමට ව්‍යාපෘති සැලසුමක් ගොඩ නගා තිබුණි. ඒ වන විට පකිස්ථානයට කිසිම බල කඳවුරක් සමග හොඳ සම්බන්ධතාවයක් තිබුනේ නැත. එබැවින් මෙම ව්‍යාපෘතියට තාක්ෂණික දැනුම ලබා ගැනීම ඔවුන්ට බලවත් ගැටළුවක් විය.

මේ අවස්ථාවේදී මුෂාරෙෆ් මහතා ව්‍යපෘති නියමුවන් සමග විශේෂ හමුවක් කැඳවිය. එහිදී එළඹී තීරණයකට අනුව ලොව පුරා රටවල දර්ශනපති (PhD) උපාධිය ආසන්නයේ සිටින හෝ පශ්චාත් දර්ශනපති ධුරවල සිටින හෙලිකොප්ටර් හා ගුවන්යානා ආශ්‍රිතව පර්යේෂණ කරන පකිස්ථානුවන් 100ක් පමණ තෝරාගෙන ඔවුන් හා පෞද්ගලිකව අදහස් හුවමාරු කරගන්න ලදී. පසුව ඉන් 20ක් පමණ තෝරා ගත් අතර ඉස්ලාමාබාද් හි පැවැත්වෙන ජාත්‍යන්තර සමුළුවකට ලොව පුරා අයදුම්පත් කැඳවන ලදී. මෙහිදී තෝරා ගැනුනේ කලින් සඳහන් කල පකිස්ථානුවන් පමණි.

වසර දෙකක් තුල පකිස්තානු ගුවන් හමුදාව සැලසුම් කල හෙලිකොප්ටර් යානය සාදා නිම කළේය.

ඉන් දශකයකටත් පසුව අපි ප්‍රහාරක ජෙට් යානා මිලදී ගැනීමට පකිස්ථානය සහ ඉන්දියාව දෙස බලමින්, බලවතුන්ගේ ගෝරනාඩු වලට බියේ හැකිළෙමින් සිටිමු. ඉන්දියාව සහ පකිස්ථානය යන දෙරටම ලංකාවට වඩා අඩු ඒක පුද්ගල ආදායම් සහ අධ්‍යාපන ව්‍යුහයන් සහිත රටවල්වේ.

අපිට කොතනකදී හෝ වැරදී ඇත. භූමියෙන් කුඩා වීම අප ප්‍රශ්නයක් කරගෙන ඇත. නමුත් භූමි ප්‍රමාණයෙන් මෙන්ම ජන ගහනයෙන්ද අපට වඩා කුඩා සශ්‍රීක රාජ්‍යයන් ලොව බොහෝ ඇත (සිංගප්පුරුව, බෙල්ජියම, හොංකොං, ඩෙන්මාර්ක්, නෙදර්ලන්තය, ස්විට්සර්ලන්තය ආදී). සිදුවී ඇත්තේ අපි වර්තමානය පිළිබඳව කුඩාවට සිතමින්, සුවිසල් අතීතයක සිහින අතර ජීවත්වීමයි.

අතීතය ඇත්තේ පාඩම් ඉගෙන ගැනීමට මිස එය සදාතනික නිවහන කරගැනීමට නොවේ.

අපි යුක්රේනයෙන් ඇන්ටනොව් ප්‍රහාරක යානා 30 කට වඩා මිලදී ගන්න ඇත. ඊශ්‍රායලයෙන් කෆීර් යානා රාශියක් මිළදී ගෙන ඇත. එම නව ප්‍රහාරක යානා දෙකක මිල පර්යේෂණ කටයුතු සඳහා යොදවා තව යානාවක් මිළදී ගන්නා මුදලින් ලොව සිටින ශ්‍රී ලාංකික ගුවන් යානා විශේෂඥයන් කිහිප දෙනෙකුගේ සහය තාවකාලික පදනමක් යටතේ ලබා ගත්තා නම් අපිට අද ප්‍රහාරක යාන මිළදී ගැනීමට රට රටවලට වැඳ වැටෙන්න අවශ්‍ය වන්නේ නැත.

මා ඉහත තත්වය විග්‍රහ කරන්නේ මනෝමය සංකල්පයක් ලෙස නොව ඉතා යතාර්ථවාදීව භෞතික සහ මුල්‍යමය කරුණු විශ්ලේෂණය කිරීමෙන් අනතුරුවයි.

ලිපියේ මේ කොටස ලියන මොහොතේ මා සිටින්නේ ඉන්දියාවේ බැංගලෝර් නගරයේය. ඒ ඉන්දීය මධ්‍යම බලශක්ති ආයතනයේ (CPRI) පිරිසකට අධිවෝල්ටීයතා තාක්ෂණය පිළබඳව වැඩමුළුවක් පැවැත්වීම සඳහාය. 1960 ගණන්වල කුඩා පර්යේෂණාගාරයක් ලෙස ඇරඹුන මෙම ආයතනය අද වනවිට ලෝකයේ ඇති විශාලතම අධිවොල්ටියතා පර්යේෂණාගාර වලින් එකක් බවට පත්ව ඇත. ඔවුන් බොහෝ සෙයින් ඉදිරියට ගොස් ඇත.

මම අතීතය දෙස හැරී බලමි.

ලංකාවේද පේරාදෙණිය සහ කටුබැද්ද සරසවි වල සෑහෙන කලකට පෙර අධිවොල්ටියතා පර්යේෂණාගාර ඇරඹුණි. වසර 2000 ගණන්වල මුල් භාගයේ මට පර්යේෂණ මාලාවක් පැවැත්වීම සඳහා අධිවොල්ටියතා පහසුකම් අවශ්‍ය විය. එවකට මා සේවය කලේ කොළඹ සරසවියේ භෞතික විද්‍යා අංශයේය. එහි මෙම පහසුකම් නොතිබූ බැවින් කටුබැද්ද සරසවියේ හිතවත් මහාචාර්ය රොහාන් ලූකස් මහතාගෙන් මම මේ සඳහා අවසර ඉල්ලුවෙමි.

"කිසිම ප්‍රශ්නයක් නැහැ චන්දිම, ඔයාට ඕනෑම වෙලාවක ඇවිත් වැඩේ කරගන්න" කවදත් පරිත්‍යාගශීලී මහාචාර්යතුමා මට පැවසුවේය.

දිනයක් නියම කරගෙන, මගේ සිසුවාද කැටුව කටුබැද්ද සරසවියට ගිය මා දුටුවේ වළලු කරට පමණ වතුර ගලා තිබු අධිවොල්ටියතා පර්යේෂනාගාරයයි.

"සර්ලට ඕනෙ නම් මේකේ වතුර අස්කරගෙන පොඩ්ඩක් ඔයිල් කරලා වැඩේ පටන් ගන්න පුළුවන්" එම පර්යේෂණාගාරය බාරව සිටි තාක්ෂණ නිලධාරියා පැවසීය.

පෙනෙන විදියට අපගේ කාර්යය හය මාසයකින් වත් නිම කල නොහැක. අපි දෙදෙනා කිසිත් නොදොඩා හැරී ආවෙමු.

අපට අවශ්‍ය පහසුකම් ඇති ඊළඟ සහ අනෙක් එකම ස්ථානය පේරාදෙණිය සරසවියයි. එවකට එහි සේවය කල තවත් මගේ ඉතා කිට්ටු ජෙෂ්ඨයෙකු වූ මහාචාර්ය ජීවන් හූල් මහතාට මම අවශ්‍යතාවය පැවසුවෙමි. එවකට එතුමා එහි අධිවොල්ටියතා පර්යේෂණාගාරය බාරව සිටියේය.

"හරි චන්දිම, ඔයා මේකේ ටෙක්නිකල් ඔෆිසර් එක්ක වෙලාවක් කතා කරගෙන ඇවිත් වැඩේ කරගන්න".

මගේ ගෝලයාත් මාත් උදෑසනින්ම පේරාදෙණිය බල පිටත් වුනෙමු. තාක්ෂණ නිලධාරියා කලින් පොරොන්දු වූ ආකාරයෙන් විද්‍යාගාරය අසල නොසිටි බැවින් අපි ඔහු ගැන විපරම් කිරීමට විද්‍යුත් ඉංජිනේරු අංශයට ගියෙමු. අපගෙන් පැමිණි කාරණය විමසු එතන සිටි නිලධාරියෙක් අපව අංශ ප්‍රධානියා වෙත යවන ලදී.

"ඔයගොල්ලන්ට එහෙම ප්‍රොෆෙසර් හූල් එක්ක විතරක් කතා කරගෙන ඇවිල්ලා මෙතන වැඩ කරන්න බැහැ. එකට මගෙන් පර්මිෂන් ගන්න ඕනේ".

ඒ පර්මිෂන් එකට තව පැය තුනක් ගියේය. ඉන් පසු එම ලියවිල්ල රැගෙන පර්යේෂණාගාරය වෙතට ගිය අපිට එහි තාක්ෂණ නිලධාරීන්ගෙන් ලැබුණේද සීතල ප්‍රතිචාරයකි. එදා වැඩක් කෙරුනේ නැත.

අපගේ මුළු පර්යේෂණ මාලාවටම යන්න ඇත්තේ පැය 3-4 කාලයකි. එහෙත් මාත් මගේ සිසුවාත් දින ගණනාවක් පේරාදෙණියට ගියෙමු. හැමදාමත් පැය ගණනක් පර්මිෂන් එක දෙන තෙක් අපිට බලා සිටින්නට සිදු විය. පර්යේෂණය අවසන් වන විට පර්යේෂණද අපිට එපාවී තිබුණි. මගේ සිසුවා අද ඇමරිකාවේ PhD උපාධිය ලබා එහිම සේවය කරන බව ආරංචිය. ඔහුට ලංකාව එපා වුනේ මේ නිසාදෝ වත් දැයි නොදනිමි.

අපට මුහුණ පෑමට සිදු වූ සියලුම අතවරයන්ට හේතුව මහාචාර්ය හූල් සහ පරිපාලනය අතර වූ අසමගියක් බව පසුව අපට දැන ගන්න ලැබුණි. මේ අපේ රටේ සැබෑ තත්වයයි.

එකම ප්‍රමාණයෙන් ඇරඹුන CPRI සහ ලංකාවේ සරසවි වල අධිවොල්ටියතා පර්යේෂණාගාර අද අහසට පොලව වැනි තල දෙකකය. ලංකාවේ හැටි එහෙමය.

ඉන්දියාව විද්‍යා හා තාක්‍ෂණ කටයුතු සම්බන්ධයෙන් අනුගමනය කරන්නේ ඉතා දුර දැක්මක් ඇති ප්‍රතිපත්තියකි. ජාත්‍යන්තර දැනුම සම්බන්ධයෙන් ඔවුන් අනුගමනය කරන්නේ පහත දැක්වෙන උපාය මාර්ගයයි.

යම් ව්‍යාපෘතියක් සඳහා තාක්ෂණ දැනුම අවශ්‍ය වූ විට ඔවුන් මුලින්ම ඉන්දියාවේ සිටින විද්‍යාඥයන්ගේ සහය ලබාගනී. ඔවුන් තුල දැනුම නොමැති විට තෝරාගත් පිරිසකට වෙනත් රටක පුහුණුව ලබා දී කෙටි කලකින් අවශ්‍යතාවය සපුරා ගත හැකිදැයි ඔවුන් සොයා බලයි. මෙම විසඳුම නොතිබේ නම් ඔවුන් වෙනත් රටවල සිටින ඉන්දියානු සම්භවයක් ඇති අදාළ උගතුන්ගෙන් අවශ්‍ය තාක්ෂණය ලබා ගැනීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරයි. එයත් අපහසු කල ඔවුන් පකිස්ථානය හැර කළාපයේ වෙනත් රටවල සිටින විද්‍යාඥයන්ගෙන් තම අවශ්‍යතාවයන් සපුරා ගැනීමට උත්සහ කරයි. එම විකල්පයත් නොමැති කල පමණක් ඔවුන් බටහිරට යොමු වේ.

ඉන්දියාව බුද්ධි ගලනය නවතාලන්න උත්සහ කලේ නැත. ඒ වෙනුවට ඔවුන් ගැලූ බුද්ධිය ප්‍රවර්ධනය වන තුරු සිට එහි ඵල නෙලා ගැනීමට උත්සුක විය.

ලංකාවේ අපි

ශ්‍රී ලංකාවේ සංවර්ධන කටයුතු උදෙසා පිටරට සිටින විද්‍යාඥයන්ගේ දායකත්වය ලබාගැනීමට යැයි පවසමින් ජාතික විද්‍යා පදනම (NSF) මගින් වසර 2011 දී "Global Forum of Sri Lanka" නමින් පදනමක් පිහිටවිය. 2011 දෙසැම්බරයේදී මේ පදනම මගින් විශාල මුදලක් වැය කරමින් කොළඹදී දැවැත්ත සමුළුවක් පැවැත්විය. ඉන් පසු එම පදනමේ සාමාජිකත්වය ලබා ගත් අයට යම් යම් ව්‍යාපෘති ගැන විස්තර දන්වමින් ඉඳහිට ඊ මේල ලැබෙන්න විය. වසරක් පමණ යන විට මෙම විද්‍යුත් තැපෑල සාමාජිකයන්ගේ උපන් දින සැමරුම් දන්වා එවීමට පමණක් සිමා විය. අද එයත් නැත.

කුණු ප්‍රශ්ණය එතැනමය, රජරට වකුගඩු ප්‍රශ්ණය වෙනත් ප්‍රදේශ වලටද පැතිරෙමින් පවතී, බලශක්තිය අර්බුධයක් බවට පත්ව ඇත, නාය යාම් වලක්වා ගැනීමේ මනා ක්‍රමවේදයක් හෝ නුතන තාක්ෂණයක් අපිට නැත, ඩෙංගු මදුරුවාගේ ව්‍යාප්තිය සහ ක්‍රියාකාරිත්වය තීරණය කරන්නේ ඩෙංගු මදුරුවාමය, සියවස් දෙකක පමණ පටන් තේ වැව්වත් නිමි තේ තාක්ෂණයක් අපිට නැත. තව කියාගෙන යන්න හැකි මුත් එමගින් සිතට දැනෙන දුක වැඩි වනවා පමණි.

ගිනි ගොඩේ දැවෙන විට එයට බනිමින් අපි මඩ ගොඩට පනිමු. මඩ ගොඩේ දුගඳ උහුලන්නට නොහැකි විට අපි නැවතත් ගිනි ගොඩට පනිමු. දශක ගණනාවක් තිස්සේ මේ තේරීම් දෙකෙන් ඔබ්බට යා ගත නොහැකිව, එකිනෙකාටත්, අසල්වැසියාටත් බැන වදිමින් අපි සදා දුක් ගොඩක සිටින්නෙමු.

නිල් වන් තණ බිමකට පිය නගන්න ජාතියට වාසනාව ලැබේවා කියා ප්‍රර්ථනා කරනවා හැර වෙන කරන්න දෙයක් නැත.

චන්දිම ගෝමස් ගේ බ්ලොග් අඩවියෙනි - http://chandimagomes.blogspot.jp/2016/03/blog-post.html